Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ). Κωδικός Έργου Τ2ΕΔΚ-04606.
Το έντομο Halyomorpha halys Stål (Hemiptera: Pentatomidae) από ανθρώπινο λάθος εισήχθη στην Αμερική και Ευρώπη από την Ασία και λόγω κλιματικής αλλαγής, ως ξενοβιοτικό είδος μακριά από το φυσικό του περιβάλλον και τους εχθρούς του, προκάλεσε σοβαρές ζημίες σε πολλές καλλιέργειες οπωροκηπευτικών και φυτών μεγάλης καλλιέργειας. Στην Ελλάδα βρέθηκε να προσβάλλει σημαντικά τα ακτινίδια τα οποία καθιστά ακατάλληλα για εμπορία. Σε αυτό το πρόγραμμα θα μελετήσουμε την έκταση των προσβολών του H. halys στην ακτινιδιά, άλλους ξενιστές και τους αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισής του κοινοποιώντας τους σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.
Αντικείμενο του έργου είναι η προστασία της παραγωγής ακτινιδίων και όχι μόνο, από έναν σοβαρό νεοεισαγόμενο εχθρό το έντομο H. halys, πριν εγκατασταθεί και επεκταθεί και σε άλλες καλλιέργειες.
Στόχοι του έργου είναι:
- Να βρεθούν άλλοι ξενιστές του H. halys στην Ελλάδα, ο τρόπος προσβολών, τα μέρη διαχείμασης και διάσπασης
- Να βρεθεί ικανοποιητικός τρόπος παγίδευσης
- Να ελεγχθεί εάν μεταβιβάζει ασθένειες στα προσβεβλημένα φρούτα
- Να βρεθούν τρόποι αντιμετώπισης τόσο βιολογικοί όσο και χημικοί
- Να δημιουργηθούν θεματικοί χάρτες χρησιμοποιώντας GPS
- Να αναπτυχθεί ηλεκτρονική βάση δεδομένων (Internet of Things) που θα έχει ποικίλα επίπεδα πληροφόρησης για τους παραγωγούς, ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς σχετικά με την παρουσία, την επικινδυνότητα και τους προτεινόμενους τρόπους καταπολέμησης του H. halys
Αναμενόμενα Αποτελέσματα:
- Πόσοι και ποιοι είναι οι προηγούμενοι ξενιστές πριν το H. halys προσβάλει την ακτινιδιά
- Ο τρόπος προσβολών στους άλλους ξενιστές
- Ο αριθμός των αυγών που κατά μέσο όρο ωοτοκεί σε αυτούς και η διάρκεια των ατελών σταδίων του
- Ο αριθμός γενεών του εντόμου στους εναλλακτικούς ξενιστές
- Ο χρόνος που εγκαταλείπει το έντομο τις άλλες καλλιέργειες για να κατευθυνθεί στους οπωρώνες ακτινιδιάς
- Χρόνος παραμονής του εντόμου H. halys στο φυτό της ακτινιδιάς
- Ποια όργανά του προσβάλλονται (φύλλα)
- Διάρκεια των ατελών του σταδίων
- Ο τρόπος προσβολής των ακτινιδίων από ενήλικα και ατελή στάδια και ο χρόνος προσβολής των καρπών ακτινιδιάς
- Ποιες είναι οι θέσεις διαχείμασης των ενηλίκων μετά τις προσβολές στην ακτινιδιά
- Τα ενήλικα στις θέσεις διαχείμασης εάν είναι σε διάπαυση ή όχι
- Δημιουργία θεματικών χαρτών
- Η χωρική κατανομή των εντόμων εάν είναι συγκεκριμένη ή τυχαιοποιημένη
- Κυκλική ανάλυση γύρω από τις παγίδες για να διαπιστωθεί η μετακίνηση των εντόμων και εάν υπάρχουν περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την συμπεριφορά τους
- Αποτελεσματικότητα των παγίδων και εάν οι συλλήψεις τους θα ανιχνεύσουν τις αρχικές προβολές του εντόμου σε αγρούς ακτινιδιάς
- Εκτίμηση της ετήσιας διακύμανσης του πληθυσμού
- Εκτίμηση του βαθμού της εισβολής του H. halys και εκτίμηση της ικανότητας εξάπλωσής του
- Συσχέτιση μεταξύ της μορφολογίας του εδάφους των υπό μελέτη περιοχών (Πιερία και Ημαθία) και της αυξημένης συχνότητας πληθυσμών του H. halys
- Συσχέτιση αρχικού πληθυσμού εισβολής του εντόμου με την αφθονία του H. halys στο παρακείμενο αστικό περιβάλλον
- Βιώσιμη στρατηγική για τον χημικό έλεγχο που να συνδυάζει την αποτελεσματική χρήση των εντομοκτόνων με την καλύτερη κατανόηση της βιολογίας και της συμπεριφοράς τους
- Αναμένεται να υπάρξει κατάλογος με τα ενεργά συστατικά εντομοκτόνων που θα δοκιμαστούν και ποια θα είναι αποτελεσματικά
- Αναμένεται να δοθεί εναλλαγή των κατηγοριών εντομοκτόνων που θα εφαρμοστούν για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανή ανάπτυξη ανθεκτικότητας και η λιγότερη επίδραση στα ωφέλιμα ώστε οι παραγωγοί να έχουν επιλογές στην εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων διαχείρισης
- Το διαδικτυακό σύστημα πληροφόρησης αναμένεται ότι: Θα λειτουργεί ως σύστημα συνεργασίας των εταίρων του έργου, με δυνατότητες τήρησης ημερολογίου, σύγχρονης και ασύγχρονης επικοινωνίας των μελών και συνεργατικής επεξεργασίας εγγράφων
- Διαδικτυακό υποσύστημα on-line γεωγραφικής αναπαράστασης της εξάπλωσης του H. halys καθώς και πρόβλεψης μελλοντικής εξάπλωσής του φαινομένου
- Δυνατότητα αμφίδρομης επικοινωνίας με τους ενδιαφερόμενους παραγωγούς και γεωπόνους μέσω ειδικής φόρμας ώστε να είναι δυνατή η καταχώριση προβλημάτων τοπικών καλλιεργειών σε βάση δεδομένων και στη συνέχεια η ασύγχρονη παροχή οδηγιών, για την αντιμετώπιση του φαινομένου εκ μέρους της έμπειρης ομάδας του έργου, με βάση τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας
- Προειδοποίηση των καλλιεργητών με αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων για την εξέλιξη των προσβολών
- Παροχή εξ αποστάσεως κατάρτισης στους ενδιαφερόμενους
Η προτεινόμενη έρευνα θα περιλαμβάνει τα παρακάτω πακέτα εργασίας:
- Έρευνα και καταγραφή των προηγούμενων (χρονικά) ξενιστών (πριν το ακτινίδιο) και παρατήρηση της βιολογίας και της συμπεριφοράς του H.halys σε αυτούς
- Μελέτη της βιοοικολογίας και της συμπεριφοράς του H.halysστην ακτινιδιά (αριθμός γενεών, αριθμός αυγών, ατελή στάδια, διαχείμαση, διάπαυση, τρόπος προσβολών)
- Δημιουργία θεματικών χαρτών (χαρτογράφηση προσβολών H.halys) χρησιμοποιώντας GPS
- Χημική οικολογία και τρόποι παγίδευσης: θα χρησιμοποιηθούν δύο είδη ελκυστικών α) η φερομόνη συνάθροισης και β) η καϊρομόνη methyl (2E,4E,6Z)-2,4,6-decatrienoateκαθώς επίσης και δύο είδη παγίδων
- Τρόποι αντιμετώπισης:α) βιολογική καταπολέμηση (αρπακτικά, ενδοπαράσιτα και βιολογικά προϊόντα) και β) χημική καταπολέμηση/νέες δραστικές ουσίες
- Μεταφορά μυκήτων και βακτηρίων σε ακτινίδια από τις προσβολές του Halyomorpha halys
- Δημιουργία Διαδίκτυου των Πραγμάτων (Internet of Things). Θα αναπτυχθεί ηλεκτρονική βάση δεδομένων που θα έχει ποικίλα επίπεδα πληροφόρησης για τους παραγωγούς, ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς σχετικά με την παρουσία, την επικινδυνότητα και τους προτεινόμενους τρόπους καταπολέμησης του H. halys